Wpływ środków dezyfekcyjnych na wybrane szczepy Pseudomonas aeruginosa

Poniżej publikujemy wyniki naszych badań.




Co skłoniło nas do badań nad dezynfekcją?
      Problem rozpowszechnienia zakażeń szpitalnych u chorych przewlekle, hospitalizowanych na oddziale szpitalnym
      Szczepy przebadane przez nas pochodzą od chorych na mukowiscydozę (cystic fibrosis)
Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate)
      Mukowiscydoza jest jedną z najczęstszych chorób genetycznych u ludzi rasy białej (średnio 1 na 2 500 żywych urodzeń).
      Nadmierna produkcja lepkiego śluzu, występująca w tej chorobie, powoduje zaburzenia we wszystkich narządach posiadających gruczoły śluzowe (m.in. płucach, układzie pokarmowym).
      Śluz ten stanowi doskonałą pożywkę dla rozwoju bakterii chorobotwórczych. Spośród nich ok. 90% jest spowodowanych przez bakterie z rodzaju Pseudomonas aeruginosa i Staphyloccocus aureus.
      Chorzy na mukowiscydozę są bardzo często hospitalizowani, w związku z czym wzrasta u nich ryzyko zakażenia wieloopornymi szczepami szpitalnymi, ale równocześnie pacjenci ci stają się źródłem tych drobnoustrojów w środowisku szpitalnym.
       Charakterystyka badanych szczepów: Gatunek: Pseudomonas aeruginosa
       Zdolność wytwarzania biofilmu.
       Wielolekooporność.
Cel projektu:
       Ocena skuteczności środków dezynfekcyjnych w likwidacji szczepów szpitalnych Pseudomonas aeruginosa, wytwarzających biofilm, izolowanych od chorych na mukowiscydozę.
Dezynfekcja
       Proces niszczenia drobnoustrojów niekorzystnie oddziaływujących w danym środowisku, dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
       Znaczenie medyczne:
            Niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych
Od czego zależy dezynfekcja?
       Rodzaju środka dezynfekującego
       Stężenia substancji aktywnej
       Czasu ekspozycji
       Rodzaju drobnoustroju
       Warunków środowiska: temperatury, wilgotności, pH itp.
Czynniki bakteryjne utrudniające działanie środków dezynfekcyjnych:
       Obecność ściany komórkowej
       Produkcja enzymów niszczących cząstki detergentu,
       Egzystencja w biofilmie
Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych:
       uszkodzenie ściany i błony komórkowej - np. przez detergenty, czwartorzędowe związki amoniowe, kwasy, fenole, zasady
       denaturacja białek, głównie enzymów, których dezaktywacja prowadzi do śmierci komórki np. alkohole, aldehydy, fenole, czwartorzędowe związki amonowe
       blokowanie wolnych grup sulfhydrylowych - zredukowanie grupy –SH przez czynnik utleniający powoduje uszkodzenie lub śmierć komórki; podobne działanie wykazują preparaty jodowe i preparaty zawierające metale ciężkie
       uszkodzenie kwasów nukleinowych - barwniki zasadowe – fiolet krystaliczny, zieleń brylantowa tworzą sole z kwasami nukleinowymi mikroorganizmów.
Śródki, które wybrałyśmy do badań
       W naszym projekcie przebadałyśmy dwa konkretne środki dezynfekcyjne, zależało nam aby różniły się substancją czynną
       Jednym z nich był Surfasept, jako powszechne stosowany środek w lecznictwie szpitalnym
       Drugim Domestos, który każdy z nas może wykorzystywać w swoim gospodarstwie domowym
       DOMESTOS
            Bazuje na związkach chloru, które w środowisku wodnym dysocjują do kwasu podchlorawego, działającego niszcząco na mikroorganizmy.
       SURFASEPT
            Składnikiem aktywnym jest chlorek benzalkoniowy, z grupy IV-rzędowych soli amoniowych, których działanie polega na zwiększeniu przepuszczalności błony
komórkowej bakterii.
Metodyka:
       Ocena wytwarzania śluzu metodą Christensena i wsp.
       Ocena lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową wg wytycznych CLSI
       Badanie główne oparto na wytycznych zawartych w normie Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN):
            PN-EN 1040
            Chemiczne środki dezynfekcyjne i antyseptyczne. Ilościowa zawiesinowa metoda określania podstawowego działania bakteriobójczego chemicznych środków dezynfekcyjnych i antyseptycznych.
Wyniki:
Wszystkie przebadane szczepy są zdolne do wytwarzania biofilmu.
       Szczep nr 723 wytwarza  biofilm na wysokim poziomie (+++)
       Szczep nr 725  wytwarza biofilm na średnim poziomie (++)
       Wykazano oporność na antybiotyki stosowane powszechnie w lecznictwie szpitalnym.
       Określenie podstawowego działania bakteriobójczego metodą rozcieńczania i neutralizowania:
Szczep nr
            Domestos (roztwór)
Surfasept
40%
25%
0,076%
30%
15%
1%
723
0
0
0
0
0
7,5x102 CFU/ml
725
0
0
0
0
0
7,8x102 CFU/ml

       Z przeprowadzonych przez nas badań wynika, że  przy porównywalnych stężeniach użytych środków dezynfekcyjnych (Domestos 0,076% i Surfasept 1%), skuteczniejsze działanie biobójcze wykazał Domestos.
       W naszych badaniach nie chciałyśmy dowieść jednoznacznie większej skuteczności któregoś z przebadanych przez nas środków. Przyglądając się tym wynikom należałoby się zastanowić jedynie nad istotnością stosowania rozcieńczeń niektórych preparatów, ponieważ, jak wiadomo, każda substancja czynna posiada swój określony  zakres stężeń aktywnych, poza którym skuteczność działania może być obniżona. A to może mieć poważne konsekwencje, choćby w takich miejscach jako oddziały szpitalne.